Bakan Yumaklı: 'Adıyaman, tarımda marka şehir olma yolunda güçlü adımlarla ilerliyor'

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Adıyaman’da düzenlenen Sektör Toplantısı’nda tarım, orman ve su politikalarına dair kapsamlı açıklamalarda bulundu.

Yumaklı, kente son 23 yılda yapılan yatırımların toplam tutarının yaklaşık 65 milyar lirayı bulduğunu belirterek, "Adıyamanlı üreticilerimizin emeğini, toprağın bereketini ve bu topraklara olan vefamızı yatırımlarla destekledik, desteklemeye devam edeceğiz" dedi.

Adıyaman’ın hem tarihi hem de üretim kapasitesi bakımından Türkiye’nin en değerli şehirlerinden biri olduğunu vurgulayan Bakan Yumaklı, konuşmasının başında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın selamlarını iletti.

Bakan Yumaklı, saha ziyaretlerinin önemine değinerek, üreticilerin sorunlarını yerinde dinlemenin ve çözüm üretmenin temel yaklaşımları olduğunu ifade etti. Bakan İbrahim Yumaklı, "Tarım ve orman sektörü, dünyada stratejik konumunu her geçen gün artırarak yoluna devam ediyor. Diğer yandan, küresel ısınma ve iklim değişikliği, sektörü etkileyen en önemli risk faktörleri arasında yer alıyor.

1 Haziran’dan bu yana, yoğun şekilde orman yangınlarıyla mücadele ediyoruz. Havanın sıcak, nem oranın düşük olması ve şiddetli rüzgarlar yeşil vatanı tehdit ediyor. Dikkatsiz bir şekilde çıkan ufak bir kıvılcım, aniden büyüyerek geleceğimizi küle çevirebiliyor. Orman kahramanlarımız cansiperane mücadelesine devam ediyor. Bu uğurda şehit olan tüm kardeşlerimizi rahmetle anıyorum. İnşallah, onların, canlarını verdiği Yeşil Vatanı savunmayı var gücümüzle sürdüreceğiz. Küresel ısınma ile ilgili önemli konulardan biri de sudur. 2025 yılı kuraklık haritaları, geçen seneden daha sıkıntılı bir görüntüyle karşı karşıya olduğumuzu söylüyor. Bu nedenle suyumuzu verimli ve süründürülebilir kullanmak için su ve sulama yatırımlarına büyük önem veriyoruz. Bu kapsamda, yapay zeka destekli sulama sistemleri, mevcutların modern sisteme geçirilmesi gibi çalışmalara devam ediyoruz. Hatta, atık suları ileri biyolojik arıtma ile tarımsal sulamada kullanabilir hale getirme çalışmalarımızı büyük titizlikle sürdürüyoruz.

Bildiğiniz gibi, suyu merkeze alan tarımsal üretim planlamasını devreye aldık. Artık, hangi ürünü, nerede ne kadar üreteceğiz, bunun planlamasını yapıyoruz. Bitkisel üretimde, son dönemdeki en önemli gündem maddelerimizden birisi kuşkusuz zirai don olayı. Nisan ayında yaşadığımız zirai dondan 65 ilimiz az veya çok etkilendi. Adıyaman’da da badem, Antep fıstığı, üzüm, kiraz, ceviz,Trabzon hurması üretimi yapan yaklaşık 11 bin üreticimiz bundan etkilendi. TARSİM kapsamında hasar tazminatları ödenmeye başladı. Sigortası olmayan üreticilerimizin masraflarının karşılanmasına da yakın zamanda başlayacağız.

Hayvancılıkta yeni bir yol haritasını geçen sene çizmiş ve bu kapsamda çalışmalara başlamıştık. Özellikle anaç hayvan sayımızı artırmak, aile işletmelerimizi güçlendirmek, kadın ve gençlerimizin hayvancılıkta daha fazla yer almasını sağlamak en önemli hedeflerimiz. Bunun için hayvancılıkta planlama kapsamına giren illerde yapılacak yatırımlarda ekstra teşvik ve destekler veriyoruz.

Diğer yandan, hayvancılıkta şu anda önemli gündemimiz şap hastalığı. Yeni bir serotip olan SAT 1 virüsüne karşı, hastalığın yayılmasını engellemek için 81 ilimizde hayvan pazarlarını kapatmıştık.

Veteriner hekimlerimiz büyük bir özveriyle aşılama çalışmalarını yapıyor. Aşılamanın 85’in üzerine çıktığı illerde hastalık riski azalıyor. İnşallah önümüzdeki günlerde, peyderpey hayvan pazarlarını açmaya başlayacağız. Zaten tüketici açısından, kırmızı et tedariğinde bir sorun bulunmuyor. Hızlı aşılama ve kontrollü şekilde hayvan pazarlarının açılmasıyla, önümüzdeki günlerde üreticimiz de daha fazla rahatlayacak. Bizler, geleceğe yönelik hedeflerimizi, Türkiye Yüzyılı perspektifine uygun bir şekilde revize ediyoruz. Bu hedeflerden en önemlisi ise tarım ve ormandır. Çünkü Cumhurbaşkanımız, "Güçlü Türkiye’nin Yolu Güçlü Tarımdan Geçer" ifadeleriyle, bizlere önemli bir sorumluluk yüklemiştir. Bu manada sektörümüzün rekabet gücünü arttırmanın yolu da, şehirlerimizin altyapısını güçlendirmekten geçiyor.

Adıyaman, kendine özgü iklimi ve doğal güzellikleri ile önemli bir tarım kentimiz. Bu özellikleri sayesinde, bölgenin özellikle hayvansal ve bitkisel üretim merkezlerinden biridir. Adıyaman artık üretimi de markalaştırıp piyasaya sürüyor. Yani Adıyamanlı üreticimizin ürettiği ürünlerin bir hikayesi var. 9 ürünümüz coğrafi tescil alarak, şehrin sınırlarını aştı. Besni üzümü, Tut dutu, Kahta bademi ve Kahta narı bunlardan birkaçı. Bugün, Adıyaman topraklarının yarısında 29 bin çiftçimiz tarafından büyük bir emek ve alın teriyle tarımsal ürün üretiliyor. Adıyaman önümüzdeki süreçte, tarımda marka bir şehir olmak için güçlü bir potansiyeli bünyesinde barındırıyor. Bakanlık olarak, Adıyaman’ın tarım, orman ve su potansiyelini her zaman verimli bir şekilde kullanması amacıyla sektörü destekleyici hibe ve yatırımlara imza attık. Bu doğrultuda; son 23 yılda Adıyaman’a yaklaşık 65 milyar lira tarım-orman-su alanında destek verdik ve yatırım yaptık. Su ve sulama alanında 95 tesisi hizmete aldık. Hizmete sunduğumuz sulama tesisleri ile 204 bin dekar araziyi suyla buluşturduk. Sulamaya açılan araziler, ekonomiye yaklaşık 1,7 milyar lira ek gelir artışı sağladı. Kırsal Kalkınma desteklerimiz ve ORKÖY kapsamında hibe ve kredi sağlayarak, yaklaşık 3 bin 831 projeyi destekledik. Yetiştiricilerimizin ekonomik hayvancılık yapmaları için 182 bin dekar alanda mera ıslah çalışmasını tamamladık. Tarımsal üretim alanlarının korunması amacıyla 1,2 milyon dekar alana sahip 9 ovamızı koruma altına aldık. Üreticimizin alın terini ve emeğini TARSİM ile güvenceye kavuşturduk. Bu kapsamda 2006 yılından bu yana yaklaşık 200 bin poliçe düzenlendi. Poliçelere 326 milyon lira prim desteği verdik. Bu zaman zarfında üreticimizin zarar gören ürünleri için yaklaşık 325 milyon lira tazminat ödedik. Bakanlık olarak verdiğimiz destekler ve yaptığımız yatırımlarla Adıyamanlı üreticilerimiz, hem modern tarımla buluştu hem de üretimde verimini artırdı. Bu sayede; bitkisel üretim miktarımız yüzde 18 artarak 965 bintona ulaştı. Bu artışla birlikte Adıyaman, ülkemizde tütün ve badem üretiminde 1., Antep fıstığında 3., Trabzon hurması, dut ve nohut üretiminde de 4. sıraya yükselmiştir. Büyükbaş varlığımız yüzde 34 artışla 105 bin başa çıktı. Arılı kovan miktarı ise yüzde 133 artışla 88 bine yükseldi. Su ürünleri üretiminde önemli bir gelişme kaydettik. Yetiştiricilik ve avcılıkla üretilen su ürünleri miktarını yüzde 219 artışla 2 bin 508 tona çıkardık. İlimizin tarımsal hasılasını 34 kat artışla 11,5 milyar liraya çıkardık. Son 23 yılda Adıyaman’ın yeşiline yeliş katmak için 66 milyon fidanı toprakla buluşturduk. Adıyaman için yaptıklarımız ortada. Ama Adıyaman, bu yaptıklarımızdan çok daha fazlasını hak ediyor. Adıyaman için daha yapacağımız çok iş, daha çok proje, daha çok çalışma var. Birçok ürünün yetiştiği, bu bereketli topraklara, önümüzdeki dönemde de hizmetlerimizi sürdüreceğiz. Özellikle "Terörsüz Türkiye" süreci de sektörümüzün bölgede gelişmesi için önemli bir adım olmuştur. Bu süreçte, önemli bir müjdeyi de sizinle paylaşmak istiyorum. Buradaki programımıza hem Adıyaman hem de bölgeyi ilgilendiren Çetintepe Barajının su tutma programı ile başladık. 6 miyar liralık yatırımla hizmete aldığımız baraj; sulama, içme suyu ve enerji için hizmet verecek. Çetintepe Barajı’nda depolanan sularla; Adıyaman’ın Besni Ovasında toplam 220 bin dekar tarım alanı, basınçlı ve borulu sistemlerle suya kavuşacak. Bunun yanı sıra Adıyamanlıların gündeminde ve takibinde olan bazı su ve sulama yatırımlarımızdan da bahsedecek olursak: 6 Şubat 2023 depreminden sonra Koçali Barajı’nda gerekli olan proje revizyonları yapıldı. Proje aynı yerinde ve aynı baraj tipinde yapılmaya devam edecek. Yüklenici firmaya çalışmalara başlaması talimatı verildi. 2028 yılında barajın tamamlanmasını hedefliyoruz. Göksu Araban Projesi kapsamında bugün su tuttuğumuz Çetintepe Barajı ile 3 ilde toplamda 600 bin dekar alan sulanacak. Öncelikli olarak Adıyaman’da yer alan 220 bin dekarlık alanın sulanması için gerekli çalışmalar başlatılacak. Adıyaman’ın 2071 yılına kadar içme suyu problemini çözecek olan Atatürk Barajı’ndan Adıyaman’a İçme suyu Temini İşinin Proje yapım ihalesini 18 Ağustos’ta yapıyoruz. 5 bin 860 dekar sulama faydası bulunan Bebek 1 pompaj sulamasını yıl sonunda tamamlıyoruz. Aynı zamanda bu projenin ikinci aşaması olan ve 53 bin 750 dekar sahayı sulayacak Bebek 2 Projesi’nin pompa istasyonunu da bu iş kapsamında tamamlıyoruz. Toplam proje tutarı 8,5 milyar TL olan Gömükan Projesi kapsamındaki Gömükan Barajı ve 73 bin dekarlık Gömükan sulamasını 2026 yılı sonunda hizmete alıyoruz. 13 bin dekar sulama sahasına sahip Çelikhan (Çat) Barajı Sulamasını 2026 yılı sulama sezonunda hizmete alıyoruz. Taşkın koruma tesisleriyle birlikte 69 yerleşim yerini ve 5 bin 340 dekar alanı taşkınlardan koruduk. 850 bin dekar alanda da toplulaştırma çalışması yaparak, çiftçimizin parçalı arazisini, tek parça haline getirdik. Dolayısıyla, masraflarda tarımsal girdi kullanımını azaltarak, maliyetleri düşürdük. Bu toplantımızdan sonra da ülkemizde tohumculuk alanında stratejik öneme sahip Adıyaman Tohumluk Tescil Sertifikasyon Merkezinin (TTSM) resmi açılışını gerçekleştireceğiz. Ülkemizdeki 9 sertifikasyon merkezinden biri olan Adıyaman’daki bu merkez, 9 farklı ilimize hizmet verecek. Adıyaman TTSM’nin faaliyete geçmesi, sertifikasyon hizmetlerinin daha etkin ve zamanında yürütülmesini sağlayacaktır. Bu sayede, bölgemizdeki çiftçilerimizin kaliteli tohumluk kullanımını teşvik ederek verimliliği artıracak, yeni çeşitlerin geliştirilmesine ve tescil edilmesine katkı sağlayacaktır. Yine tohumculuk sektöründeki firmalarımızın uluslararası standartlarda üretim yapmalarına da destek olacaktır. Ayrıca, KKYDP ve IPARD-TKDK hibe desteklerimiz ile Adıyaman’daki işletmelerimizi modernleştirmeye devam edeceğiz. Bunun dışında, Adıyaman’da 1 şehir ormanı ve 1 bal ormanı kuruyoruz. Tüm bu çalışmaların tarih boyunca medeniyetlere ev sahipliği yapan Adıyaman’a hayırlı olmasını diliyorum. İnanıyorum ki yaptığımız çalışmalarla, Adıyaman’ın tarım ve orman sektörü daha ileriye taşınacak.

Ayrıca, Bakanlık olarak TÜİK’le başlattığımız Tarım Sayımı sürecinde 2. aşamaya geldiğimizi belirtmek isterim. Bu aşamada sahada Bakanlık ve TÜİK personeli çalışmalarını yürütüyor. Bu süreçte Tarım sayımı konusunda görevli personellerimize destek olalım. Görevli arkadaşların doğru verilere ulaşması için sizleri bu işi sahiplenmeye davet ediyorum. Adıyaman’ın tarım ve orman sektörünün kalkınması ve marka bir şehir olması için var gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz. Adıyaman, 6 Şubat Kahramanmaraş merkezli depremlerinde büyük yara alan illerimiz arasındaydı. Asrın felaketinde hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet, yakınları başta olmak üzere tüm kardeşlerime sabrı cemil niyaz ediyorum. Tüm alanlarda olduğu gibi tarım orman alanında da yaraların sarılması için büyük gayret gösterdik. İnşallah depremin yarların sarılması noktasında elimizden gelenleri yapmaya devam edeceğiz. Tekrar geçmiş olsun dileklerimi iletiyorum" diye konuştu.